A | B | C | D | E | F | G | H | CH | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9
Jean le Rond d'Alembert | |
francúzsky filozof, matematik, osvietenec a encyklopedista | |
Narodenie | 16. november 1717 Paríž, Francúzsko |
---|---|
Úmrtie | 29. október 1783 (65 rokov) Paríž, Francúzsko |
Podpis | |
Odkazy | |
Projekt Guttenberg | Jean le Rond d’Alembert (plné texty diel autora) |
Commons | Jean le Rond d’Alembert |
Jean le Rond d'Alembert (* 16. november 1717, Paríž, Francúzsko – † 29. október 1783, Paríž) bol francúzsky filozof, matematik, fyzik a astronóm, osvietenec, encyklopedista, napísal úvod Encyklopédie, v ktorom sa zamýšľal nad vznikom vied a významom technického pokroku.
Spolu s Diderotom redigoval matematickú časť encyklopédie Encyclopédie ou Dictionnaire raisonné des sciences, des arts et des métiers (v preklade Encyklopédia alebo Racionálny slovník vied, umení a remesiel). Keď útoky na Encyklopédiu vrcholili, vzdal sa z opatrnosti spolupráce, ale nezostal mimo filozofického hnutia. Pokúsil sa opísať vznik a vývoj poznania a klasifikovať vedy, pričom sa opieral o Francisa Bacona. D'Alembert bol senzualistom a popieral poznateľnosť vecí. Dušu považoval za nezávislú od hmoty. Uznával existenciu boha ako tvoriacej substancie.
Zaoberal sa teóriou gravitácie a pohybom nebeských telies. Vypracoval teóriu pohybu Mesiaca.
Dielo
- 1743 – Traité de dynamique (Rozprava o dynamike)
- 1753 – Essai sur la Société de gens de lettres et des Grands (Rozprava o spoločnosti literátov a vznešených)
- 1759 – Esej o základoch filozofie, čiže o princípoch ľudského poznania
- 1753–1783 – Mélanges de philosophie, d'histoire et de littérature (Miscelaneá z filozofie, histórie a literatúry)
- 1765 – Histoire de la destruction des Jésuites (Dejiny zničenia jezuitov)
- 1779–1787 – Éloges des membres de l'Académie française (Chváloreči na členov Francúzskej akadémie)
Zdroj
- FILIT – zdroj, z ktorého pôvodne čerpal tento článok.
Predchodca Jean-Baptiste Surian |
25. kreslo Francúzska akadémia 1754–1783 |
Nástupca Marie-Gabriel-Florent-Auguste de Choiseul-Gouffier |
Text je dostupný za podmienok Creative Commons Attribution/Share-Alike License 3.0 Unported; prípadne za ďalších podmienok. Podrobnejšie informácie nájdete na stránke Podmienky použitia.
Édouard Le Roy
Édouard Lucas
Édouard Roche
Élie Cartan
Émile Borel
Émile Picard
Émilie du Châtelet
Étienne-Louis Malus
Évariste Galois
Abraham de Moivre
Adrien-Marie Legendre
Alain Connes
Albert Saský (filozof)
Alexander Grothendieck
Alexandre-Théophile Vandermonde
Alexis Claude Clairaut
André-Marie Ampère
André Weil
Antoine Augustin Cournot
Arnaud Denjoy
Augustin Louis Cauchy
Benoît Mandelbrot
Blaise Pascal
Cédric Villani
Camille Jordan
Charles Ehresmann
Charles Eugène Delaunay
Charles Hermite
Christian Kramp
Claude Chevalley
Eugène Charles Catalan
François Arago
François Viète
Gabriel Lamé
Gaspard Monge
Girard Desargues
Guillaume de l’Hospital
Henri Brocard
Henri Cartan
Henri Lebesgue
Henri Poincaré
Ismaël Boulliau
Jacques-Louis Lions
Jacques Charles François Sturm
Jacques Dixmier
Jacques Hadamard
Jacques Herbrand
Jacques Tits
Jean-Charles de Borda
Jean-Christophe Yoccoz
Jean-Pierre Serre
Jean Baptiste Joseph Delambre
Jean Baptiste Joseph Fourier
Jean Delsarte
Jean Dieudonné
Jean Gaston Darboux
Jean Leray
Jean le Rond d’Alembert
Jean Sylvain Bailly
Joseph Louis Lagrange
Jules Antoine Lissajous
Laurent Lafforgue
Laurent Schwartz
Lazare Nicolas Marguerite Carnot
Marie Henri Andoyer
Marin Mersenne
Maurice René Fréchet
Michail Leonidovič Gromov
Michel Chasles
Nicolas Bourbaki
Paul Émile Appell
Pierre-Louis Lions
Pierre Bézier
Pierre de Fermat
Pierre Louis Maupertuis
Pierre Samuel
Pierre Simone de Laplace
René-Antoine Ferchault de Réaumur
René-Louis Baire
René Descartes
René de Possel
René Thom
Serge Lang
Siméon Denis Poisson
Sophie Germainová
Thomas Joannes Stieltjes
Wendelin Werner
Text je dostupný za podmienok Creative
Commons Attribution/Share-Alike License 3.0 Unported; prípadne za ďalších
podmienok.
Podrobnejšie informácie nájdete na stránke Podmienky
použitia.
www.astronomia.sk | www.biologia.sk | www.botanika.sk | www.dejiny.sk | www.economy.sk | www.elektrotechnika.sk | www.estetika.sk | www.farmakologia.sk | www.filozofia.sk | Fyzika | www.futurologia.sk | www.genetika.sk | www.chemia.sk | www.lingvistika.sk | www.politologia.sk | www.psychologia.sk | www.sexuologia.sk | www.sociologia.sk | www.veda.sk I www.zoologia.sk